Netwerkanalyse voor initiatiefnemers
Een netwerkanalyse gebruik je voor het ontdekken en ordenen van het netwerk rond een bepaald initiatief of thema. Dit netwerk bestaat niet alleen uit mensen maar uit alles wat betrokken is bij een bepaald initiatief, zoals ideeën, middelen, gedachten, bronnen, materialen, software enzovoort. Je begint met een brainstorm van alles wat betrokken is, de ingrediënten. Vervolgens zoek je daarbij de schakels, waarmee je de relaties legt tussen de ingrediënten en het initiatief. Daarmee komt het netwerk in beeld. Vervolgens kijk je hoe je contact kunt maken met deze schakels en onderzoek je de daadwerkelijke posities van betrokkenheid.
Kern van het netwerk is het initiatief. Wordt het initiatief losgelaten dan valt het netwerk en alles wat erbij betrokken is langzamerhand weer uiteen. Door een nieuw initiatief is er weer een nieuwe kern en ontstaat er weer een actueel netwerk.
Stappen Initiatief-netwerkanalyse
- Neem een groot vel papier of een tafelkleed en gekleurde viltstiften.
- Benoem het initiatief/thema. Geef het een aansprekende naam en zet deze naam in een cirkel midden op het papier of tafelkleed.
- Begin met een brainstorm van ingrediënten, van alles wat betrokken is bij het initiatief/thema. Zet deze ingrediënten in een ruime kring langs de buitenrand van het tafelkleed.
- Zoek vervolgens naar schakels die relaties kunnen leggen tussen de ingrediënten en het initiatief/thema. Kijk steeds naar feitelijke betrokkenheid van schakels en niet naar verwachtingen. Maak de schakels concreet, liefst met namen.
- Bereid daarna het contact met schakels voor. Sommige schakels kun je het beste individueel benaderen en andere in een groep. Je kunt met schakels ook weer een initiatief-netwerkanalyse doen,waardoor nieuwe netwerken in beeld komen.
- Onderzoek vervolgens de contacten op daadwerkelijke betrokkenheid bij het initiatief/thema. We onderscheiden verschillende posities van betrokkenheid.
Vijf posities van betrokkenheid netwerk
- De initiatiefnemer start het initiatief begint vaak alleen, benoemt het thema en gaat op zoek naar betrokkenheid.
- Partners zetten hun schouders onder het initiatief/thema, geven het voorbeeld, dragen het uit en accepteren de consequenties en creëren ruimte om het thema te onderzoeken.
- Schakels maken verbinding, zijn ambassadeurs en geven toegang tot bronnen en helpen gericht om het initiatief/thema te organiseren.
- Leveranciers brengen hun specialisme, middelen en materialen in.
- Gebruikers benutten het netwerk dat ontstaat voor het vinden van antwoorden op vragen en als basis voor hun handelen.
Tips voor het werken met de initiatief-netwerkanalyse
- Je kunt een initiatief-netwerkanalyse alleen doen of samen met anderen.
- Ook als je met een groep werkt, kan het soms handig zijn om eerst iedereen een individuele initiatief-netwerkanalyse te laten maken, deze uit te wisselen en dan pas samen aan de slag te gaan. Iedereen heeft dan eerst zijn eigen verhaal kunnen doen. Dat geeft naast een rijke oogst vaak ook een betere basis voor samenwerking.
- Met een initiatief-netwerkanalyse ga je uit van het netwerk als ordenings-principe
- Je onderzoekt relaties en bouw je tegelijkertijd het netwerk.
- Een netwerkanalyse stimuleert het netwerkdenken, het vanzelfsprekend vanuit de kern betrekken van alles wat er is, een meervoudige manier van kijken en ordenen.
- Door vanuit het initiatief bij de brainstorm van ingrediënten te beginnen en niet bij de schakels kom je los van je vaste netwerken.
- Gebruik bij een (gezamenlijke) initiatief-netwerkanalyse een papieren tafelkleed. De horecagroothandel heeft verschillende maten.
- Zorg dat de tafels in de ruimte waar je aan de slag gaat met een initiatief-netwerkanalyse groot genoeg zijn voor de maat van het tafelkleed.
- Geef iedere deelnemer een paar verschillende kleuren viltstiften. Het afwisselen van kleuren maakt het lezen van de brainstorm makkelijker.
- Ter voorbereiding kun je alvast een cirkel voor het initiatief/thema en wat cirkels voor schakels op het tafelkleed zetten. Het helpt mensen om vast de structuur van het netwerk te zien.
